Investeren in re-integratie van mensen met gezondheidsproblemen loont

Investeren in de re-integratie van mensen met gezondheidsproblemen loont. Dat blijkt uit de evaluatie van trajecten die tussen 2016 en 2019 gestart zijn bij VDAB. Dat heeft Vlaams minister van Werk Hilde Crevits gezegd op de dag tegen kanker tijdens een bezoek bij Fribona in Oostkamp waar het Rentree project loopt. Een traject dat begeleiding biedt aan mensen die tijdens of na kanker opnieuw aan de slag willen. Opmerkelijk: 40 tot 50 procent van de investering van de overheid in die re-integratietrajecten is binnen het eerste kwartaal al terugverdiend, zowel economisch als maatschappelijk.

Vlaams minister van Werk, Hilde Crevits: “Het is mijn ambitie om meer langdurig zieken opnieuw naar werk te begeleiden. Er zijn in Vlaanderen meer langdurig zieken dan werkzoekenden. Vaak willen langdurig zieken wel (gedeeltelijk) aan de slag gaan of blijven, maar zijn er nog teveel drempels. Dit onderzoek toont aan dat investeren in de re-integratie zowel economisch als maatschappelijke meerwaarde oplevert. Maar bovenal is de persoonlijke meerwaarde van tel. Wie aan de slag kan blijven of opnieuw de stap naar werk kan zetten, investeert vooral in zichzelf. Met ondersteuning, zoals van Rentree, is de stap naar werk in elk geval een stuk kleiner en krijg je de informatie en begeleiding die je nodig hebt.  Met de juiste ondersteuning op maat is veel mogelijk.”

De verschillende overheden in ons land werken samen voor de re-integratie van langdurig zieken. Het RIZIV, de ziekenfondsen, GTB (het Gespecialiseerd Team Bemiddeling) en VDAB werken samen op basis van een raamovereenkomst over re-integratietrajecten. Samen met andere partners zoals de GOB’s (Gespecialiseerde opleidings-, begeleidings- en bemiddelingsdienst) engageren zich om samen te werken aan een kwaliteitsvolle begeleiding van arbeidsongeschikt erkende personen die opnieuw aan de slag willen. Uit een evaluatie van het HIVA-instituut van de KU Leuven in opdracht van VDAB, van de trajecten die liepen tussen 2016 en 2019, blijkt dat die samenwerking loont.

Re-integratietrajecten werken

Hoe sneller een langdurig zieke opnieuw in een traject naar werk zit, hoe meer kans op uitstroom naar werk (en dus meer kans op succes). Dat is één van de bevindingen uit de evaluatie. Ook blijkt dat mensen met een arbeidsovereenkomst die erkend zijn als arbeidsongeschikt meer kans hebben op succesvolle re-integratie dan mensen zonder arbeidsovereenkomst die erkend zijn als arbeidsongeschikt. 

De groep waar ondersteuning van VDAB en partners het meeste kans heeft op uitstroom naar werk, wordt door de behandelende sector het minst toegeleid naar VDAB. Toeleiding naar VDAB gebeurt zelden vroeg door allerlei obstakels. Nochtans toont het onderzoek dus aan dat vroegtijdige betrokkenheid, ook bij arbeidsongeschikt erkende werknemers, cruciaal is in de strijd tegen en het herstel van langdurige afwezigheid op de arbeidsmarkt vanwege gezondheidsproblemen. Daarnaast zien we dat ongeveer de helft van de mensen die opnieuw aan de slag gaan, dat via gedeeltelijke werkhervatting doen. Dit is dus een belangrijk instrument om geleidelijk aan opnieuw op te starten.

Rekening houdend met zowel de extra arbeidsinkomsten en de vermeden uitkeringen, is het totale maatschappelijke rendement van de investering groot. Over alle trajecten heen is 40%  tot 50%  van de investering van de overheid in een traject naar werk al binnen het eerste kwartaal terugverdiend. Dat komt onder andere door extra werkgelegenheid, minder uitgaven aan uitkeringen, meer ontvangsten via bijdragen van werkgevers en werknemers, extra fiscale ontvangsten, … 

Rentree, specifieke ondersteuning bij terugkeer na of tijdens kanker

Een goed voorbeeld van een re-integratietraject zijn de trajecten van Rentree. Rentree richt zich naar mensen die tijdens of na kanker opnieuw aan de slag willen en ondersteuning wensen. Vlaams minister van Werk Hilde Crevits bezocht op de dag tegen kanker een werknemer die via Rentree opnieuw aan de slag is in het bedrijf Fribona in Oostkamp. Zes jaar geleden initieerde Kom op tegen Kanker het project en zorgde de eerste drie jaar voor de nodige investeringen. Dit past helemaal in hun missie: overlevingskansen en levenskwaliteit verhogen dankzij zorgprojecten die gebaseerd zijn op psychosociaal onderzoek. Rentree is één van die projecten. Emino bouwde het project mee uit. Dankzij financiële steun van VDAB is de begeleiding nu gratis. Er wordt voor de begeleiding op jaarbasis 1,5 miljoen euro voorzien waarmee 48 coaches mensen begeleiden die kanker hebben of gehad hebben en aan de slag gaan. In 2020 werden dankzij de dienstverlening bijna 250 mensen geholpen. Dit jaar gaat het al om 200 mensen. Sinds de opstart vonden al meer dan 1.000 mensen de weg naar Rentree.

"Kanker, en de gevolgen van de behandeling, maakte me heel onzeker. Zal ik het werk nog aankunnen? Zal ik nog een plaats hebben op de dienst?", vertelt Hilde. Gelukkig vond ze dankzij de tips en begeleiding van Rentree stilaan haar zelfvertrouwen terug. “Samen met mijn Rentree-coach bekeek ik wat voor mij belangrijk en haalbaar was in een terugkeer naar werk. In afstemming met mijn leidinggevende stelden we op basis hiervan een terugkeerplan op. Zo was mijn werkhervatting goed voorbereid en wisten zowel ikzelf als mijn werkgever wat we van elkaar konden verwachten.” Daarnaast was het voor Hilde heel waardevol dat de coaching verder liep eenmaal ze terug aan de slag was. “Werkhervatting is tenslotte niet op één dag afgerond - maar een weg die je aflegt. Je doet dit niet alleen, maar samen met je leidinggevende en collega's." 

Patricia Adriaens, zaakvoerder Fribona, beaamt dat: “Rentree heeft de expertise in huis om mensen na langdurige afwezigheid te motiveren en begeleiden om terug aan het werk te gaan. Hierdoor is de slaagkans op definitieve terugkeer op korte termijn groter. Ook voor mij als werkgever gaf dit meer zekerheid.” 

“Voor mensen op beroepsactieve leeftijd is terugkeer naar werk vaak een onderdeel van die levenskwaliteit. En dat Rentree verder kan lopen, is een grote meerwaarde voor wie het werk hervat na kanker”, aldus Kom op Tegen Kanker.

“Samen met de Werkplekarchitecten staan we mee in voor de dienstverlening Rentree in gans Vlaanderen", aldus Christel Witgeers, algemeen directeur van Emino dat mee aan de wieg stond van Rentree. "We zijn dan ook zeer blij dat Minister Crevits vandaag tijd vrijmaakte om te luisteren naar de ervaringen van Hilde en Patricia." 

Wim Adriaens, gedelegeerd bestuurder van VDAB: “Hoe sneller iemand opnieuw kan aanknopen met traject naar werk, hoe groter de kans dat die effectief opnieuw aan de slag raakt. Vermijden dat mensen in isolement raken, snel in dialoog gaan en snel perspectief bieden, is voor mij dé belangrijkste conclusie uit het rapport. Samen met onze partners moeten we er daarom alles aan doen opdat mensen zo vlot mogelijk terug stappen kunnen zetten naar werk. Hen waar nodig vlot de weg doen vinden naar VDAB is een belangrijke stap in dat proces.”

PERSCONTACT: Arne De Brabandere - woordvoerder - 0496029889